Vài thực phẩm thông dụng giúp giảm cân

Ngoài việc luyện tập, chế độ dinh dưỡng cũng là yếu tố vô cùng quan trọng giúp bạn giảm cân có hiệu quả. 5 loại thực phẩm dưới đây sẽ là sự lựa chọn tốt nhất cho bạn:

1. Bưởi

Loại quả này chứa một hàm lượng rất nhỏ calo nhưng lại chứa một lượng lớn vitamin C, giúp trung hoà lượng prôtit, chất đạm, chất béo có trong các loại thức ăn, tăng cường tiêu hoá và ngăn ngừa quá trình tích tụ mỡ gây hiện tượng béo phì.

Ngoài ra, thường xuyên ăn bưởi còn giúp làm giảm nguy cơ mắc các căn bênh về tim mạch.

2. Bí ngô

Bí ngô cũng chứa hàm lượng calo rất thấp. Trung bình 1kg bí ngô tươi chỉ chứa khoảng 40gram kilo calo. Loại quả này cũng giầu hàm lượng đường tự nhiên và chất xơ nên không gây béo phì và rất có lợi cho hệ tiêu hoá.

Nên thường xuyên sử dụng bí ngô trong các bữa ăn hàng ngày. Có thể chế biến theo phương pháp như luộc, nấu. Hạn chế việc chế biến theo phương pháp có sử dụng nhiều dầu mỡ.

3. Quả lê

Theo một nghiên cứu mới đây của Đh Rio de Janeiro, lê chính là loại quả giúp giảm cân hữu hiệu. Nghiên cứu đã được đăng trên tạp chí Nutrition này cho thấy: những phụ nữ ăn 3 quả lê mỗi ngày sẽ tiêu thụ nhiều năng lượng hơn, đồng thời lại giảm cân nhiều hơn so với những người ăn ít hơn 3 quả. Lê chứa nhiều chất xơ (1 quả lê có thể cung cấp 15% lượng chất xơ cần thiết trong ngày), vì vậy sẽ giúp bạn cảm thấy no, tránh không ăn quá nhiều.

Vậy ăn lê như thế nào là tốt nhất?

Hãy ăn một quả lê trước bữa ăn để ngăn chặn cơn đói. Tuy nhiên nên để cả vỏ bởi hầu hết những chất xơ cần thiết lại nằm ở vỏ quả.

4. Quả bưởi chùm

Theo các nhà nghiên cứu tại California, ăn một nửa quả bưởi chùm trước bữa ăn có thể giúp giảm đến 0,5 kg 1 tuần, thậm chí cả khi khẩu phần ăn của bạn không hề thay đổi. Hợp chất trong quả bưởi chùm sẽ điều chỉnh lượng insulin, một loại hormone dự trữ chất béo. Theo tiến sĩ Ken Fujikoka, tác giả của nghiên cứu, “những thứ giúp giảm lượng insulin thì cũng đều giúp ta giảm cân, và quả bưởi chính là một trong số đó”.

Vậy ăn bưởi như thế nào là tốt nhất?

Gọt vỏ, bổ thành miếng nhỏ và ăn kèm với salad rau chân vịt. Củ đậu gọt vỏ, thái miếng cũng có thể là những lựa chọn hấp dẫn.

5. Hạnh nhân

Ăn hạnh nhân mỗi ngày cùng với một chế độ ăn uống thích hợp có thể giúp bạn không còn phải lo lắng đến vấn đề cân nặng. Đây chính là kết quả của nghiên cứu đăng trên International Journal of Obesity. Những người tham gia trong nghiên cứu đã ăn hạnh nhân hàng ngày trong 6 tháng liên tục. Kết quả là họ đã giảm được 18% lượng chất béo trong cơ thể. Những người có chế độ ăn với lượng calo và protein tương tự, nhưng thay thế hạnh nhân bằng lượng calo trong các loại carb hỗn hợp (như bánh quy) chỉ giảm được 11%.

Vậy ăn hạnh nhân như thế nào là tốt nhất?

Hạnh nhân rất thích hợp trong những bữa ăn nhẹ. Chỉ cần thêm vào khẩu phần của bạn 22 hạt hạnh nhân mỗi ngày. Cũng có thể băm nhỏ hạnh nhân và ăn kèm với yến mạch hoặc sữa chua.

Read More

Người ăn nhiều hành tỏi ít bị ung thư ( Italy và Thụy Sỹ )

Tỷ lệ mắc ung thư thực quản, tử cung và vòm họng ở những người cao tuổi có thói quen ăn hành thường xuyên thấp hơn nhiều so với mức trung bình của xã hội, Viện Nghiên cứu dược lý Mario Negri (Italy) khẳng định.

Một số nghiên cứu trước đây đã đưa ra kết luận tương tự, nhưng nhiều người vẫn tỏ ra hoài nghi. Họ cho rằng đối tượng tham gia nghiên cứu là người Trung Quốc nên không thể chắc chắn rằng hành, tỏi có thể giúp ngăn ngừa ung thư ở người phương Tây. Với phát hiện này, có thể khẳng định rằng người phương Tây cũng được hưởng lợi từ tác dụng chống ung thư của hành, tỏi.

Theo tiến sĩ Carlotta Galeone, trưởng nhóm nghiên cứu, thì chưa thể khẳng định rằng hành, tỏi trực tiếp ngăn chặn ung thư. Ông cho rằng có thể những người thích hành, tỏi theo đuổi chế độ ăn nhiều rau quả và chính điều đó giúp họ giảm được nguy cơ mắc ung thư.

Mặc khác, những nghiên cứu trên động vật và thử nghiệm trong phòng thí nghiệm với tế bào ung thư cho thấy, các hợp chất có trong hành, tỏi có thể kìm hãm sự phát triển của các khối u. Chẳng hạn, những hợp chất của sulfur trong tỏi và flavonoid, tác nhân chống ôxy hóa trong hành, là một trong những chất có khả năng bảo vệ tế bào khỏi sự xâm nhập của ung thư.

Phát hiện của Galeone và các cộng sự là kết quả phân tích 8 công trình nghiên cứu về tác dụng của tỏi, hành được tiến hành ở Italy và Thụy Sỹ. Các công trình này so sánh mức độ dùng tỏi trong khẩu phần giữa những người khỏe mạnh cao tuổi với những người mắc ít nhất một dạng ung thư. Các nhà nghiên cứu đã hỏi những người tham gia về chế độ ăn uống, hoạt động thể chất và thói quen khác của họ.

Đối với ung thư thực quản, nhóm của Galeone phát hiện ra rằng phụ nữ và nam giới ăn hành 7 lần trở lên trong tuần giảm được một nửa nguy cơ mắc bệnh so với những người không ưa rau. Tương tự, những người ăn tỏi ít nhất 7 lần trong tuần có nguy cơ mắc ung thư thấp hơn những người không bao giờ dùng tỏi trong khẩu phần khoảng 25%. Những người thích tỏi và hành cũng có nguy cơ mắc ung thư vòm họng, miệng, thận và tử cung thấp hơn.

Theo Galeone, với những gì đã biết về các đặc tính sinh hóa của các hợp chất có trong hành và tỏi, sẽ là một ý tưởng hay nếu bạn thêm hai thứ rau này vào khẩu phần ăn hàng ngày. Tuy nhiên, cách khôn ngoan nhất là trộn chúng với nhiều loại rau khác.

Một số nghiên cứu trước đây khẳng định rằng tỏi và cà chua có tác dụng chống ung thư, Galeone cho biết. Ông nhấn mạnh rằng, nói chung, các chuyên gia đều khuyên mọi người ăn nhiều loại rau quả khác nhau trong khẩu phần ăn hằng ngày để có một cơ thể khỏe mạnh.

(Theo Vnexpress)

Read More

Một số thực phẩm có tác dụng phòng ngừa ung thư

Tổ chức Y tế Thế giới đã khuyến cáo, một trong các yếu tố dẫn đến bệnh ung thư là do ăn uống. Nhưng ngược lại, cũng có nhiều loại thực phẩm thông dụng hàng ngày lại có tác dụng phòng ngừa căn bệnh nguy hiểm cướp đi hàng triệu sinh mạng mỗi năm này.

Các chuyên gia y học đã dự báo, đến năm 2015, số người mắc bệnh ung thư trên toàn thế giới sẽ lên đến con số 10 triệu người, và số bệnh nhân này phần lớn sẽ không có điều kiện chữa trị.

Các nhà khoa học Pháp đã kết luận rằng: Thói quen có liên quan đến bệnh ung thư. Có đến 30% những người mắc bệnh ung thư được cho rằng có liên quan đến ăn uống. Trong một công bố gần đây của Viện Khoa học sức khỏe Pháp với tiêu đề “Ăn uống với bệnh ung thư” đã nêu rõ những thực phẩm chứa nhiều mỡ, sữa nguyên bơ, thịt và những thức ăn có chứa nhiều mỡ, là những nguyên nhân có thể gây ung thư, đặc biệt ung thư đại tràng và trực tràng. Ngoài ra còn là nguyên nhân gây các bệnh tim mạch.

Tổ chức Y tế Thế giới cũng đã ghi rõ mối quan hệ giữa ăn uống và ung thư. Những thực phẩm có chứa nhiều mỡ, ướp muối, hun khói được coi là những thực phẩm có thể dẫn đến căn bệnh chết người này. Các nhà khoa học cũng đã khuyến cáo nên ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi là những thực phẩm có chứa nhiều các hoạt chất chống oxy hóa, vitamin, chất xơ… Và đây cũng là những yếu tố được coi là góp phần làm giảm tỷ lệ mắc bệnh ung thư. Theo các chuyên gia, ăn uống hợp lý có thể làm giảm 35% ca tử vong do ung thư. Các nhà khoa học đã khuyến cáo là không phải ăn nhiều hay ít hơn một loại thức ăn nào mà cơ bản là duy trì chế độ ăn hợp lý có các loại thực phẩm cơ bản: gạo, rau và hoa quả.

Trong vấn đề này, chúng tôi tổng hợp một số nghiên cứu khoa học về tác dụng phòng và chữa bệnh ung thư từ thực phẩm:

Tỏi: Người ta thấy rằng, những người ăn tỏi có tỷ lệ mắc bệnh ung thư dạ dày thấp nhất. Các nhà khoa học nhận thấy rằng tỏi có thể làm giảm hàm lượng đáng kể nitrite trong dạ dày và do vậy đã làm giảm thấp khả năng tạo ra nitrosamine, một chất được coi là có thể dẫn đến ung thư.

Mới đây, trong khi tiến hành nghiên cứu về tác dụng hạ thấp lượng cholesterol trong máu của tỏi, các nhà khoa học thuộc Viện Ung thư Quốc gia Mỹ đã phát hiện: Tỏi có thể làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt và các dạng ung thư khác như đại tràng, dạ dày, vú… Ở những người ăn mỗi ngày một tép tỏi, nguy cơ ung thư sẽ giảm một nửa so với người không ăn. Theo các nhà khoa học, ngoài tỏi ra, các loại lúa đậu, hành tươi, rau quả và trái cây cũng có tác dụng nhất định trong việc phòng chống ung thư.

Hành tây: Các nhà khoa học đã phát hiện trong hành tây có hoạt chất vescalin (C27H20O8), là chất chống ung thư tự nhiên. Tác dụng chống ung thư của chúng tỏ ra khá rõ rệt. Nghiên cứu chỉ rõ những người thường xuyên ăn hành tây có tỷ lệ ung thư dạ dày thấp hơn 25% so với những người ăn ít hoặc không ăn hành tây và tỷ lệ tử vong do ung thư dạ dày cũng thấp hơn 30%.

Cà rốt: không chỉ giàu chất dinh dưỡng mà còn là một dược liệu có giá trị. Người La Mã đã gọi cà rốt là “Nữ hoàng của các loài rau”. Trong cà rốt, ngoài các chất protid, lipid, glucid, nước, cenluloz còn chứa các muối khoáng (K, Ca, Fe, P, Cu, Mn, Mg…) và các vitamin C, D, E, B1, B2, rất nhiều caroten - chất sẽ chuyển hóa thành vitamin A sau khi vào cơ thể. Dịch ép của cà rốt được dùng bôi ngoài để chữa một số bệnh như đinh nhọt, chốc lở, nấm da, chàm, bỏng, vết thương lỏ loét, bổ trợ trong điều trị ung thư vú, ung thư biểu mô.

Cà rốt và các loại rau màu xanh, màu vàng có tác dụng phòng ngừa bệnh ung thư. Cà rốt chứa nhiều caroten (tiền vitamin A) có khả năng chuyển hóa thành vitamin A. Các nhà nghiên cứu đã kềt luận rằng: Ở những người thiếu vitamin A, tỷ lệ ung thư cao hơn 2 lần so với người bình thường. Ngoài ra, cà rốt còn chứa nhiều chất xơ, rất có lợi đối với cơ thể. Theo một nghiên cứu gần đây ở Italy, cà rốt sống chứa một lượng lớn các chất có khả năng chống lại bệnh ung thư đại tràng, trực tràng và ung thư vú.

Cà chua: Là loại thực phẩm phổ biến ở Việt Nam, còn có tên gọi là trái táo vàng. Một số nghiên cứu cho thấy trong cà chua có một loại sắc tố tạo nên màu đỏ là Lycopene cùng với Beta carôten (Vitamin A tự nhiên) có nhiều trong cà chua, có tác dụng chống oxy hóa tế bào; Do vậy cà chua có tác dụng tốt trong dự phòng các bệnh ung thư.

Các nhà khoa học nhận thấy rằng, cà chua rất có lợi trong việc phòng chống một số bệnh ung thư vú, ung thư dạ dày và ung thư đường tiêu hóa. Theo nhóm nghiên cứu do giáo sư John Erdman thuộc Đại học Illinois (Mỹ) chủ trì, để phòng chống các căn bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư tuyến tiền liệt, người ta cần ăn nguyên trái cà chua chưa chế biến. Trong một thí nghiệm trên chuột, nhóm nghiên cứu đã đưa ra nhận định rằng chất caroténoid trong cà chua được dùng dưới dạng thực phẩm phụ trợ cho món ăn sẽ kém hiệu quả hơn so với việc dùng toàn bộ trái cà chua.

Chè: Hay còn gọi là trà. Có nhiều loại trà khác nhau như trà xanh, trà đen do cách chế biến khác nhau. Phenylpolyphenol là một hoạt chất có nhiều trong nước trà được coi là một trong những chất có tác dụng chống ung thư. Nước trà có thể phòng chống một số bệnh ung thư như ung thư gan, ung thư dạ dày. Chè có khả năng ức chế việc hình thành chất nitrosamine.

Thí nghiệm trên động vật cho thấy, chuột được uống nước trà có tỷ lệ mắc bệnh ung thư giảm thấp so với nhóm chứng. Nghiên cứu của các nhà khoa học Australia tiến hành tại Trung Quốc cho thấy, phụ nữ uống trà xanh đều đặn hàng ngày giảm được 60% khả năng bị ung thư buồng trứng.

Trà xanh làm giảm nguy cơ ung thư buồng trứng, đó là kết luận của các nhà khoa học Australia. Trong một nghiên cứu được tiến hành tại Trung Quốc cho thấy, phụ nữ uống trà xanh đều đặn hàng ngày giảm được 60% khả năng bị ung thư buồng trứng.

Kết luận này được các nhà khoa học Đại học Curtin ở Perth (Australia) và các nhà khoa học Trung Quốc đưa ra sau khi tiến hành nghiên cứu trên hơn 900 phụ nữ. Dù các loại trà khác cũng tỏ ra hiệu quả nhưng trà xanh có tác dụng mạnh nhất.

Các loại nấm ăn: Các nhà khoa học Mỹ và Nhật đã phát hiện rất nhiều loại nấm ăn như nấm hương, nấm đông, nấm rơm, mộc nhĩ đen và mộc nhĩ trắng có chứa hoạt chất chống ung thư. Nghiên cứu đã chứng minh chất Pholysaccharide trong nấm đông cô có tác dụng phòng chống ung thư rất mạnh. Pholysaccharide có trong mộc nhĩ trắng và mộc nhĩ đen cũng là chất chống ung thư khá hiệu nghiệm. Những thành phần khác trong các loại nấm như chất xơ và calci cũng có tác dụng phòng chống ung thư, nâng cao sức đề kháng cơ thể.

Nấm búp: Nấm búp A. Blazei Murr có tác dụng làm thuốc và ăn cũng rất ngon. Trong nấm có nhiều vitamin: B1 0,3, B2 3,2, acid ascorbic 49,2mg%, ngoài ra còn có D2. Với thành phần acid amin đầy đủ, có thể coi nấm búp là nguồn thực phẩm cao cấp. Từ cuối thập niên 80 - đầu thập niên 90, Kawagishi ở Nhật Bản đã phát hiện ra hiệu quả chống ung thư rất cao của các hoạt chất của nấm búp. Các popysaccharid và lectin có hoạt lực chống tế bào ung thư: Hạn chế sự phát triển khối u và kéo dài thời gian sống. Các tác giả Nhật Bản còn chiết ra 4 loại steroid, ergosterol và regosterol peroxid, cerevisterol và cerebrosid có khả năng ức chế mạnh tế bào ung thư.

Nấm hương: Hay còn gọi là nấm donko, nấm shiitake. Ngoài giá trị là nấm thực phẩm cao cấp, với thành phần dinh dưỡng cao và hương vị hấp dẫn đặc biệt, nấm hương còn có những giá trị y-dược đặc sắc. Các polysaccharid tan trong nước nóng là một dược phẩm chống ung thư, đặc biệt là ung thư dạ dày. Thực tế lâm sàng, lentinan đã được kiểm tra kỹ về hoạt tính chống ung thư và hầu như không có tác dụng phụ, do đó được áp dụng như một trị liệu pháp có hiệu quả cao cho các bệnh nhân ung thư. Có những trường hợp ung thư đường dạ dày-ruột giai đoạn 3 được điều trị bằng nấm hương kết quả vẫn rất khả quan.

BS. QUÁCH TUẤN VINH (Sức khỏe đời sống )

Read More

Thức ăn giúp cơ thể giải độc

Cà rốt có tác dụng giải độc thủy ngân do có một lượng lớn chất kết dính với thủy ngân, làm giảm nồng độ và loại trừ nhanh chóng các ion thủy ngân trong máu.

Sự xuất hiện của mụn trứng cá, chứng hôi miệng, táo bón, đau đầu… có thể là những tín hiệu thông báo sự tồn đọng của chất độc trong cơ thể. Khi sức khoẻ bị đe dọa thì việc loại trừ độc tố cho cơ thể là vô cùng cần thiết và phải thực hiện hằng ngày. Lựa chọn thực phẩm có tác dụng giải độc, đồng thời kiên trì một chế độ vận động thường xuyên là cách tốt nhất để chúng ta nói lời tạm biệt với những độc tố trong cơ thể.

Mộc nhĩ đen: Người làm những ngành nghề có liên quan đến bông vải, sợi, đay… nên dùng nhiều mộc nhĩ đen, vì mộc nhĩ đen có tác dụng bài trừ chất sợi, khiến cho những chất sợi có hại này không thể tồn tại trong cơ thể. Chất keo thực vật trong mộc nhĩ đen có sức hút và kết dính cao, có thể hút thấm hết những tạp chất còn trong hệ tiêu hoá, giúp máu trở nên “sạch” hơn, đồng thời còn làm hạ cholesteron, phòng chống xơ cứng mạch máu.

Mướp đắng ( khổ qua ) : Thông thường, những thực phẩm có vị đắng đều ít nhiều có tác dụng giải độc. Mướp đắng giúp giải độc, tiêu nhiệt trong cơ thể và làm sáng mắt. Các nhà khoa học đã phát hiện trong loại quả này một loại protein hoạt tính có tác dụng phòng ngừa ung thư rõ rệt. Nó kích thích tác dụng “phòng ngự” của hệ miễn dịch, loại trừ độc tố trong cơ thể.

Đậu phụ: Những chế phẩm từ đậu nành có lượng canxi vô cùng phong phú, vì thế chúng được mệnh danh là những “chiến sĩ giải độc”.

Táo tây: Ruột là nơi có khả năng bài trừ độc tố một cách nhanh chóng. Nếu hệ tiêu hóa không tốt, các độc tố sẽ tích tụ tại ruột và bị hấp thụ trở lại vào máu, rất có hại cho cơ thể. Trong táo tây có một lượng chất xơ và chất kết dính thiên nhiên phong phú, phòng ngừa thức ăn phân hủy trong ruột.

Dưa chuột ( dưa leo ) : Thận là cơ quan quan trọng bậc nhất trong quá trình bài trừ độc tố, có chức năng lọc những chất độc trong máu và những cặn bã sinh ra sau quá trình phân giải các protein, rồi bài tiết chúng ra ngoài qua nước tiểu. Dưa chuột có công dụng lợi tiểu nên có thể làm sạch niệu đạo, góp phần giúp thận thải ra ngoài những chất độc trong ống tiểu. Ngoài ra, dưa leo còn có tác dụng hỗ trợ giải độc cho phổi, gan và dạ dày.

Mật ong: Từ xưa, mật ong đã nổi tiếng là loại thực phẩm giải độc và làm đẹp. Trong mật ong có nhiều vitamin và acid amin thiết yếu cho cơ thể con người. Dùng mật ong thường xuyên có tác dụng bài trừ độc tố, đồng thời cũng có tác dụng nhất định trong việc phòng chống các bệnh về mạch máu hoặc các chứng suy nhược thần kinh.

Đậu xanh: Đậu xanh có vị ngọt, mát, có tính giải độc cao. Ngoài ra, đậu xanh còn có tác dụng nhất định trong việc phòng trị trúng độc kim loại, thuốc trừ sâu và trúng độc thực phẩm. Đậu xanh thúc đẩy quá trình bài tiết tống các chất độc ra khỏi cơ thể.

Tỏi: Trong tỏi có chứa những thành phần đặc biệt, giúp làm giảm nồng độ chì trong cơ thể.

Nho: Gan cũng là một cơ quan giải độc quan trọng cho cơ thể. Các độc tố sau khi tham gia vào một chuỗi các phản ứng hóa học ở gan sẽ biến thành những chất không độc hoặc lượng độc tố đã giảm hẳn. Nho có tác dụng giúp gan “quét” đi những chất độc trong cơ thể, đồng thời còn có ích cho quá trình tái tạo máu.

Trà: Những thành phần trong lá trà cùng một lượng vitamin C phong phú có tác dụng nhanh chóng loại trừ chất độc ra khỏi cơ thể.

(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)

Read More

Chứng Ợ Chua

Ợ chua hoặc Ợ nóng là bệnh khá phổ biến, nhiều người mắc phải. Thống kê cho hay, có tới 60% dân chúng bị ợ chua ít nhất một lần trong tháng và thường thấy ở người trưởng thành nhiều hơn là trẻ em.

Bệnh khó chịu đến nỗi có thể gây ra nhiều trở ngại cho sinh hoạt hàng ngày, cho giấc ngủ hoặc cả trong khi đang mê ly ái ân.

Đây là một cảm giác rất đau, như lửa đốt ở sau xương ức, chỗ nối tiếp giữa bao tử và thực quản. Mặc dù cảm giác nóng này thấy ở trước ngực và tiếng Anh có chữ heart (heartburn), bệnh không liên can gì tới trái tim, mà là một rối loạn về tiêu hóa.

Ợ chua khác với cơn suy tim (heart attack) trong đó cơn đau như dao đâm xuất phát từ tim, lan lên cổ và ra cánh tay.

Nguyên nhân

Trong bao tử có một dung dịch acid nhẹ để giúp sự tiêu hóa thức ăn cũng như để tiêu diệt một số vi khuẩn lẫn lộn trong thực phẩm. Acid này không làm tổn thương bao tử nhờ lớp màng bao che mặt trong bao tử. Nếu acid đó cứ nằm trong dạ dầy thì cũng chẳng sao. Nhưng đôi khi nó dội ngược lên thực quản, tạo ra khó khăn cho con người.

Khi ăn uống, thực phẩm di chuyển từ miệng xuống dạ dày qua một cái ống gọi là thực quản dài khoảng 23 cm. Bình thường, thức ăn cũng như acid được giữ trong bao tử không dội ngược là nhờ chiếc cơ vòng (sphincter) nằm ở cuối thực quản. Cơ mở rộng để thực phẩm xuống dạ dày rổi mau lẹ khép lại, không cho thực phẩm và dịch vị trào ngược lên trên. Nhiều lúc cơ vòng mở hơi lâu khi ta nuốt thức ăn, các chất trong bao tử lợi dụng cơ hội cửa mở, trào ngược lên thực quản. Do đó ta có cảm giác nóng đốt sau ngực và vị chua trong miệng. Nếu tình trạng kéo dài lâu ngày sẽ đưa tới bệnh dội ngược bao tử-thực quản (Gastroesophageal Reflux Disease-GERD).

Sau đây là một số yếu tố có thể đưa tới ợ chua:

a- Nhiều người bị ợ chua sau khi ăn quá no, sức ép trong bao tử lên cao, đẩy mở van giữa bao tử và thực quản, chất chua dội ngược lên họng.

b- Có người bị ợ chua vì ăn xong là lên giường nằm nghỉ ngay, vị thế bao tử - thực quản nằm ngang, chất chua lan qua cuống thực quản.

c- Ăn uống khi ngồi mà mặc quần quá chật, ép vào bao tử làm áp suất lên cao, có thể đẩy thực phẩm dội ngược lên.

đ- Có ý kiến cho là đời sống nhiều căng thẳng cũng bị ợ chua vì stress làm cho cơ vòng thực quản-bao tử thư giãn không khép kín.

e- Ợ chua cũng thường thấy ở người mập phì, phụ nữ mang thai vì tăng sức ép trong bụng.

g- Một vài thực phẩm như chocolate, tỏi, hành, rượu, cà phê gây ợ chua, bằng cách kích thích cơ thể tiết ra hóa chất khiến cơ vòng thực quản mở rộng.

h- Ợ chua thường xẩy ra ở quý vị cao niên, có lẽ là vì ở tuổi này, các cụ đều tăng kí và cũng hay uống nhiều loại thuốc có thể tăng đô chua trong dạ dày.

i- Hút nhiều thuốc lá cũng là rủi ro đưa tới ợ chua. Hóa chất trong thuốc lá làm yếu cơ vòng, cơ không khép kín và chất chua dội ngược.

k- Thoát vị khe (Hiatal Hernia) trong đó một phần hoặc toàn bộ dạ dày nhô lên xoang ngực qua khe dành cho thực quản ở hoành cách mô (diaphragm) đôi khi cũng gây ra ợ chua.

Triệu chứng - Triệu chứng chính của ợ chua là cảm giác đau như đốt ở phần trên của bụng, ngay dưới xương ức, rồi lan lên họng. Đôi khi cả cuống họng cũng như cháy rát. Ngoài nóng cháy ở ngực, người bị ợ chua còn buồn nôn, muốn ói, nhai và nuốt bị trở ngại, khó ngủ ban đêm, thở khò khè, đôi khi nghẹt thở.

Các dấu hiệu vừa kể trầm trọng hơn sau khi ăn, khi nằm hoặc cúi mình xuống. Bệnh nhân cảm thấy dễ chịu hơn khi ngồi dậy hoặc đứng lên.

Chẩn đoán bệnh - Thường thường bác sĩ xác định bệnh qua các dấu hiệu triệu chứng mà bệnh nhân kể. Ngoài ra, các phương thức sau đây cũng được áp dụng:

- Nội soi thực quản và dạ dày với một ống mềm dễ uốn cong để quan sát niêm mạc và nếu cần để lấy một chút tế bào cho thử nghiệm.
- Chụp X-quang dạ dày-thực quản sau khi uống một dung dịch cản quang.
- Đo sức mạnh của thực quản và của cơ vòng với máy đo đặc biệt.
- Đo mức độ chất chua dội ngược lên thực quản trong thời gian 24 giờ.
Biến chứng - Bình thường, ợ chua không nguy hiểm. Tuy nhiên nếu xảy ra quá thường xuyên và không được điểu trị, ợ chua có thể giới hạn các hoạt động hàng ngày của người bệnh và đưa tới một số biến chứng trầm trọng của dạ dày như viêm loét, xuất huyết, co thắt đôi khi ung thư thực quản.
Dịch bao tử cũng có thể tràn vào cuống phổi, nhất là khi người bệnh nằm, và đưa tới khó thở, viêm phế quản và phổi.

Mẹo vặt làm bớt ợ chua

Có một vài mẹo vặt ta có thể áp dụng để tránh ợ chua mà không tốn tiền như là:

a- Đừng đi nằm ngay sau ăn no, hãy chờ độ vài tiếng đồng hồ. Nếu cần ngủ trưa, ngủ ngả mình trên ghế.

b- Đầu giường nằm được kê hơi cao để nâng cao nửa phần trên của cơ thể. Gối đầu cao chỉ bớt được một phần nào mà thôi.

c- Khi ngủ, nằm nghiêng sang phía trái mình để đẩy thức ăn trong dạ dày ra xa chỗ tiếp giáp thực quản và bao tử. Nằm như vậy giảm được sự hồi lưu của thực phẩm rất nhiều so sánh với nằm sấp, nằm ngửa hoặc nghiêng bên mặt.

đ- Vì ợ chua thường xẩy ra sau bữa ăn nên tránh ăn quá no một lần mà ăn làm nhiều bữa nhẹ.

e- Bớt ăn nhiều mỡ béo vì chất béo chậm tiêu sẽ nằm trong bao tử lâu hơn đồng thời chất béo cũng làm tăng áp suất trong dạ dầy.

g- Giới hạn súc cù là, nước uống có hơi, thực phẩm nhiều chất chua như chanh, cam, nước cà chua, ketchup, mù tạc, dấm, gia vị có nhiều bạc hà.

h- Bớt thuốc lá, rượu, cà phê vì những thứ này làm giảm chức năng chặn thực phẩm của cơ vòng thực quản.

i- Giới hạn dược phẩm chống đau nhức, như aspirin vì nhiều loại thuốc tăng chất chua trong dạ dày. Thuốc acetaminophen không tăng acid.

k- Vận động cơ thể đều đặn.

l- Tránh mập phì để giảm áp lực trong bụng.

Điều trị bằng dược phẩm

Ợ chua có thể điều trị với thuốc chống acid hoặc các dược phẩm khác, do bác sĩ chỉ định.

1- Trên thị trường có nhiều thuốc bán tự do không cần toa bác sĩ để trung hòa acid, giảm ợ chua. Đó là Alka-Seltzer, Maalox, Mylanta, Rolaids, Tums.

Hoạt chất chính của các thuốc này là aluminum, calcium, magnesium, sodium, nên thuốc trung hòa acid nhanh chóng. Mặc dù giá tiền thuốc vừa phải nhưng rất công hiệu, tác dụng mau, uống vào vài phút sau thấy bớt đau liền nhưng tác dụng chỉ kéo dài vài giờ là hết cho nên ít được dùng khi bị ợ chua thường xuyên.

Nên dùng thuốc sau khi ăn, vì nếu uống trước bữa ăn, thuốc sẽ bị thải khỏi bao tử rất mau. Dùng trong một thời gian lâu, các thuốc trên có thể gây táo bón hay tiêu chẩy.

2- Loại thuốc ngăn chặn sự tiết chất acid trong bao tử như Tagamet, Zantac, Axid, Pepcid. Các thuốc này có tác dụng lâu hơn, độ 3-4 tiếng đồng hồ, rất công hiệu làm bớt acid và trị ợ chua. Thuốc bắt đầu có tác dụng độ nửa giờ sau khi uống. Nên uống độ một giờ trước khi ăn. Các loại thuốc này đắt tiền hơn thuốc trung hòa acid.
Thường thường người bị bệnh ợ chua do hồi lưu acid ở cuống thực quản phải uống thuốc mỗi ngày và suốt đời.
Giải phẫu - Uống thuốc suốt đời rất bất tiện, cho nên gần đây một số bệnh nhân có thể được giải phẫu. Trong phẫu thuật này, phần trên của bao tử được nâng lên, bao quanh cuống thực quản đủ bó chặt để có thể ngăn sự dội ngược thực phẩm và dịch vị bao tử.

Kết luận
Ợ chua là chuyện thường xảy ra và thường thường không nguy hại lắm. Tuy nhiên, khi bị chứng dội ngược acid kinh niên hai ba lần một tuần hoặc khi:

- Có khó khăn đau đớn khi nuốt thực phẩm, nước miếng
- Ói ra máu
- Phẩn có máu đỏ hoặc đen
- Khó thở
- Chóng mặt quay cuồng
- Đau lan từ ngực lên cổ, ra vai
- Đổ mồ hôi khi đau ngực

thì xin bà con tham khảo ý kiến bác sĩ ngay, vì ợ chua mỗi ngày, kéo dài nhiều năm có thể là dấu hiệu của vài bệnh khác trầm trọng hơn, chẳng hạn heart attack.

Bác sĩ Nguyễn Ý Ðức

Read More